In het noorden van Madeira ligt een plek waar je je even op een andere planeet waant: Fanal Forest. Dichte mist, eeuwenoude kromgegroeide bomen en een mysterieuze stilte maken dit laurierbos tot een van de meest fotogenieke plekken van het eiland. Ik heb het zelfs als een beetje spooky ervaren toen ik er rondliep. Ik zag echt geen hand voor ogen en was mijn reismaatje soms echt kwijt in de mist. In dit artikel neem ik je mee naar het hart van het Laurissilva bos, vertel ik je welke bomen hier groeien, waar je het precies vindt én waarom je deze sprookjesachtige plek niet mag overslaan tijdens je reis naar Madeira.
Lees ook: De mooiste Levada wandelingen op Madeira
Wat is Fanal Forest?
Fanal Forest is een deel van het grotere Laurissilva-bos op Madeira. Het bos staat bekend om zijn grillige laurierbomen, die vaak gehuld zijn in een laag mist, wat zorgt voor een bijna bovennatuurlijke sfeer. Deze mist ontstaat doordat het bos op zo’n 1.150 meter hoogte ligt, precies in de wolkenzone van Madeira.
Het gebied is populair bij wandelaars en fotografen, maar voelt vaak alsof je het helemaal voor jezelf hebt. Als je buiten de vakanties reist, zoals ik deed, is dat ook daadwerkelijk zo. De combinatie van het zachte mos, de kromme takken en de nevel maakt het een prachtige plek voor fotografen en wie van bijzondere natuur houdt.
Welke bomen groeien er in Fanal Forest?
De beroemdste bewoners van Fanal Forest zijn dus de laurierbomen (Laurus azorica), een boomsoort die al miljoenen jaren oud is. Sommige bomen in dit deel van het bos zijn meer dan 500 jaar oud. Je herkent ze aan hun dikke stammen, glanzende bladeren en de soms bizarre vormen waarin ze zijn gegroeid.
Naast laurierbomen groeien er ook tillenbomen, heide, varens en mossoorten. Het hele ecosysteem is uniek en vormt onderdeel van het beschermde Laurissilva-bos, dat sinds 1999 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.
Waar ligt het laurierbos op Madeira?
Het laurierbos beslaat een groot deel van het binnenland van Madeira, vooral aan de noordzijde van het eiland. Fanal Forest ligt tussen Ribeira da Janela en Paul da Serra, in het noordwesten van Madeira. De dichtstbijzijnde grote plaats is Porto Moniz.
Je bereikt Fanal Forest het makkelijkst met een huurauto via de ER209, een bergweg die je trakteert op indrukwekkende uitzichten. Onderweg zie je het landschap langzaam veranderen van droog en open naar groen en mistig. Houd er rekening mee dat je het laatste stukje al heel weinig ziet, rijd dus langzaam! Dat kan best een beetje spannend zijn.
Parkeren bij Fanal Forest
Parkeren is eenvoudig, er is een redelijk grote parkeerplaats naast het bos. Op Google Maps te vinden als Fanal Parking. Hier vind je ook een houten gebouw met een toilet. Je ziet daar ook al snel of het druk is in het bos. Toen wij er waren, was er bijna geen andere auto te zien. Er staat een groot informatiebord met een kaart bij de ingang, handig om daar een foto van te maken. Mocht je de weg kwijt raken in de mist, dan heb je een kaartje om de route terug te vinden.
Waar ligt het Laurissilva-bos?
Het volledige Laurissilva-bos (ook wel Laurierbos genoemd) bedekt ongeveer 20% van Madeira. Het strekt zich uit van de lagere valleien tot aan de hoge bergkammen, vooral in het centrale en noordelijke deel van het eiland. Het gehele bos is niet toegankelijk, dus om de sprookjesachtige kronkelende takken gehuld in mist te zien, kun je het beste navigeren naar Fanal Forest Parking en vanaf daar het bos bezichtigen. Overigens komt het heel soms ook voor dat er geen mist is. Er is helaas geen manier om dat vooraf te controleren, want er hangen geen webcams in Fanal Forest. Je zult er dus op de gok naartoe moeten.
Wandelen in Fanal Forest: wat kun je verwachten?
Unieke weetjes over Fanal Forest
Fanal Forest is een overblijfsel van een prehistorisch woud
Fanal Forest is vaak juist het mooist in de mist
Toeristen vermijden liefst de mist op Madeira, maar locals en fotografen wachten er juist op. De mist zorgt voor een mysterieuze gloed en diffuus licht, waardoor de kromme bomen nóg spookachtiger lijken. Bij helder weer oogt het bos verrassend gewoon, dus mist is hier een cadeautje.
Het bos leeft… zelfs als het stil lijkt
In Fanal Forest hoor je nauwelijks vogels zingen. Toch wemelt het er van het leven. Het is een hotspot voor endemische insecten, waaronder zeldzame kevers en vlinders die nergens anders ter wereld voorkomen. Ook groeien er unieke korstmossen en mossen die wetenschappers gebruiken om klimaatverandering te monitoren. Je ziet trouwens wel vogels, zeker aan het begin van het bos. Vogelsoorten bij Fanal Forest zijn de Madeiragoudhaan, de Madeira vink, de Laurierduif, de wilde kanarie en de Europese Tjiftjaf. Die laatste kun je soms wel horen.
Fanal was vroeger een weidegebied voor boeren
De open velden tussen de bomen zijn geen toeval. Fanal werd in het verleden gebruikt als weidegebied voor koeien en schapen, en die traditie leeft deels voort. Je kunt er nog steeds grazende runderen tegenkomen, die vrij door het bos zwerven. Dat verklaart ook waarom sommige delen zo open ogen: het zijn oude bergweides.
De iconische bomen hebben bijnamen gekregen
Sommige van de grilligste bomen zijn zo bekend geworden onder fotografen dat ze bijnamen hebben, zoals The Dancer of The Elder. Op platforms als Instagram en 500px worden deze bomen vaker gedeeld dan het uitzicht op Cabo Girão. Je herkent ze aan hun bizarre vormen, alsof ze zich uitrekken, buigen of juichen. Als je door het bos loopt, kom je ze vroeg of laat vanzelf tegen. Ze staan ook vermeld op Google Maps.
Beste moment om Fanal Forest te bezoeken: net na zonsopgang
Veel bezoekers komen midden op de dag, maar het mooiste moment is vaak net na zonsopgang. De kans op mist is dan groter, en het zachte ochtendlicht creëert een gouden gloed op het mos. Bovendien heb je de plek meestal helemaal voor jezelf.
Het Laurissilva-bos is ouder dan Madeira zelf
Geologisch gezien is Madeira rond de 5 miljoen jaar oud. De planten die nu in Fanal Forest groeien, zijn echter afstammelingen van soorten die al miljoenen jaren vóór het eiland bestonden. Het ecosysteem heeft zich aangepast aan het eilandklimaat, maar draagt nog steeds het DNA van prehistorisch Europa.
Tip: een reisgids van Madeira is handig, dit reishandboek is een hele fijne!
Overnachten in de buurt van Fanal Forest
Wil je het laurierbos met z’n eeuwenoude bomen, kronkelende takken en dichte mist vlak na zonsopkomst bezoeken? Dan logeer je het beste in Porto Moniz. Deze kustplaats is sowieso een leuke plek om een paar dagen te verblijven, vanwege de natuurlijke baden waar je in kunt zwemmen. Met de auto rijd je vanaf hier in ongeveer 20 minuten naar Fanal Forest. Tips voor accommodaties zijn:
- Sea and Sun 4 You, slechts 400 meter van het centrum. Een appartement met uitzicht over zee en goede recensies.
- Village Sun House is ook een appartement op loopafstand van het centrum van Porto Moniz. Leuk ingericht en een eigen parkeerplek.
- Hotel Euro Moniz ligt hartje centrum en is een zeer comfortabel hotel met ontbijt en uitzicht.
- Casa das Escaleiras by Atlantic Holiday is ook een aanrader. Deze luxe villa met hottub ligt iets verder van het centrum vandaan, maar heeft ook uitzicht op zee en is prachtig ingericht. Er is ook een zwembad.
