Een bezoek aan Auschwitz, het bekendste concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog, is een ervaring die je niet snel zult vergeten. Deze plek, waar meer dan een miljoen mensen het leven lieten, biedt een confronterende inkijk in een duister hoofdstuk van de geschiedenis. Hoewel het zwaar kan zijn, is het ook een plek van groot historisch belang, waar herdenken en leren centraal staan. Deze plek, die ooit het grootste nazi-concentratiekamp was, herinnert aan de verschrikkingen van de Holocaust. Gelegen in Oświęcim, Polen, op ongeveer 70 kilometer van Krakau, bestaat het complex uit Auschwitz I en Auschwitz II-Birkenau.
Lees ook: Mauthausen, stad met een heftig oorlogsverleden
Belangrijke tips voorafgaand aan je bezoek
Een bezoek aan Auschwitz is iets dat je zorgvuldig moet voorbereiden. Niet alleen vanwege de emotionele lading en de heftige dingen die je er ziet, maar ook praktisch gezien. Je moet bijvoorbeeld een gids reserveren op een bepaalde tijd. Ook is het goed je te realiseren dat een tour met een gids 3,5 uur duurt.
Auschwitz bezoeken met kinderen, kan dat?
Ik krijg vaak de vraag of een bezoek aan Auschwitz wel geschikt is voor (jonge) kinderen. De officiële website van Auschwitz raadt het af. Wij zijn wel met onze kinderen geweest, de jongste was op dat moment 6 jaar en de oudste 15. Hoewel het heftig is wat ze zien, vond ik het wel te doen. De jongste begreep veel dingen niet echt, de oudste had veel op school gehad en vond het juist wel een toevoeging van wat ze geleerd had en de kinderen ertussenin vonden het gewoon niet zo interessant en hobbelden mee. Als je met jonge kinderen gaat, kan een Engelstalige gids handig zijn. Zo bepaal je zelf welke delen van het verhaal je deelt hoe je bepaalde zaken nuanceert. Wij hadden daar zelf bewust voor gekozen. Bij slecht weer kan het modderig zijn, vooral in Birkenau, dus draag waterdichte schoenen.
Reserveren en toegangsprijzen
Het is belangrijk om vooraf een tijdslot te reserveren, want het kamp ontvangt dagelijks veel bezoekers. Tickets kunnen online geboekt worden via de officiële website van het Auschwitz-Birkenau Museum. Een standaard rondleiding met gids kost ongeveer €20 per persoon, terwijl individuele toegang zonder gids gratis is.
Rondleidingen en gidsen
Hoewel je Auschwitz zelfstandig kunt verkennen, raad ik aan om een gids te boeken. Je krijgt veel extra informatie die je nog niet weet. Een gids biedt bovendien een uitgebreide context over wat je ziet en helpt bij het begrijpen van de gebeurtenissen die hier hebben plaatsgevonden. Ik vond onze (Engelstalige) gids echt een meerwaarde hebben.
Bereikbaarheid
Auschwitz is goed te bereiken vanuit Krakau. Je kunt een georganiseerde tour boeken met vervoer inbegrepen, maar er rijden ook regelmatig bussen en treinen naar Oświęcim. Vanaf het station is het ongeveer 20 minuten lopen naar het kamp. Wij waren zelf met de auto en je kunt bij Auschwitz goed parkeren. We waren er trouwens op een (zomerse) regenachtige dag en ik was blij dat we regenjassen mee hadden!
Het bezoek: Auschwitz I en Auschwitz II-Birkenau
Auschwitz bestaat uit twee delen: Auschwitz I, het oorspronkelijke kamp met de iconische poort “Arbeit Macht Frei”, en Auschwitz II-Birkenau, het grotere vernietigingskamp. Beide locaties zijn indrukwekkend, maar zeer verschillend. Je kunt beide locaties bezoeken, daarvoor kun je tussendoor met een bus naar het tweede kamp. Met dezelfde bus word je na je bezoek weer teruggebracht naar de parkeerplaats.
Auschwitz I
Auschwitz I was het eerste kamp dat door de nazi’s werd gebouwd. Hier vind je het beroemde bord met de tekst Arbeit macht frei boven de ingang. In de rode bakstenen gebouwen zijn indrukwekkende tentoonstellingen te zien met persoonlijke bezittingen van slachtoffers, zoals koffers, schoenen en brillen. Deze voorwerpen maken de schaal van de tragedie voelbaar. Het museum geeft ook inzicht in de ontberingen die gevangenen hebben doorstaan en de gruwelijkheden die hier plaatsvonden. Ik vond dit deel van het concentratiekamp het meest indrukwekkend, mede door de verhalen van de gids erbij.
Auschwitz II-Birkenau
Op een paar kilometer afstand ligt Auschwitz II-Birkenau, dat veel groter is. Dit kamp, bekend om zijn uitgestrekte terrein en barakken, was het belangrijkste vernietigingskamp. Hier staan de ruïnes van de gaskamers en crematoria, een aangrijpende herinnering aan het massale verlies van mensenlevens. Een wandeling langs de treinrails, waar de gevangenen werden gedeporteerd, maakte op mij een diepe indruk.
Reflectie na je bezoek
Na een bezoek aan Auschwitz zul je behoorlijk geraakt zijn. Ik vond het in ieder geval erg emotioneel en had het nodig om er onder elkaar nog even over te praten. Ondanks dat is het ook een belangrijke herinnering aan donkere hoofdstukken in onze geschiedenis. Ik vind het zelf ook goed om dat aan de kinderen mee te geven. Daarna zijn we wat luchtigs gaan doen in Krakau, om even dat nare gevoel te parkeren. Dat kan in Krakau gelukkig heel goed, want het is een gezellige en levendige stad. Wij sliepen in hotel Ester in de Joodse wijk en zijn ’s avonds lekker gaan eten bij restaurant Karakter.
